Tego będącego pod ścisłą ochroną, wpisanego do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt i rzadkiego w Polsce motyla można podziwiać nad Biebrzą od połowy maja do początku lipca.

Choć występuje on w dostępnych turystycznie miejscach, często umyka uwadze postronnych obserwatorów, którzy biorą go za bielinka kapustnika. Wynika to z faktu, że jest znacznie skromniej ubarwiony niż jego krewniak – niepylak apollo.

Niepylak mnemozyna (Parnassius mnemosyne) występuje na śródbagiennych mineralnych wyniesieniach zwanych grądzikami.

Rośliną żywicielską żółto nakrapianej, czarnej gąsienicy jest kokorycz pusta.

Motyle te mają bardzo interesujące zachowania godowe:  ich kopulacja kończy się przyklejeniem przez samca do odwłoka samicy tzw muszelki (sphragis) (widoczne na zdjęciach) . Ten swoisty „pas cnoty” jest  zabezpieczeniem przez ponowną kopulacją.

Biebrzańska populacja niepylaka mnezmozyny jest prawdopodobnie największą na niżowym obszarze występowania tego gatunku.

Oszacowano ją na ok 900 osobników.